از نظر اسلام ، امر به معروف و نهى از منکر در انجام امور واجب و ترک محرمات بر همه مسلمانان ـ بر اساس شرایط و ضوابط آن ـ واجب است ، و در انجام امور مستحب و ترک مکروهات ، مستحب است .

ضمناً وجوب امر به معروف و نهى از منکر چهار شرط دارد :

1ـ معروف و منکر را بشناسد

2ـ احتمال تأثیر

3ـ براى آمر و دیگر مؤمنین مفسده جانى ، عرضى و مالى نداشته باشد

4ـ گناهکار بر بر گناه خود اصرار داشته باشد

اما شیوه ها:

آیه 34 سوره نساء سلسله مراتب امربه معروف  و نهی از منکر را بیان می کند

ابتدا از پند و نصیحت شروع مى شود و به صورت بى اعتنایى ، تنبیه ابتدایى و.. .بالاخره به مراحل سخت تری مثل مجازات می رسد

اما این که آسان ترین مرحله و شیوه هاى برخورد اولیه چیست و چگونه باید این کار را شروع کرد و بدان پرداخت ، آیاتى در قرآن وجود دارد که آنها را بازگو مى کند

1.خیرخواهى : آمر و ناهى باید خیرخواه شخص نصیحت شونده باشد و چنانچه در کلام ـ و اگر بتواند در عمل ـ خیرخواهى خویش را بروز دهد ، اثرى به مراتب بیشتر خواهد داشت (اعراف ، 68)

2.جدال احسن : با حکمت و اندرز نیکو به راه پرورگارت دعوت کن ، و با آنها به طریقى که نیکوتر است ، استدلال و مناظره نما . پروردگار تو از هر کسى بهتر مى داند که چه کسى از طریق او گمراه شده و چه کسانى هدایت یافته اند .(نحل ، 125)

حکمت ، به معناى دانش و منطق و استدلال

موعظه نیکو ، استفاده از عواطف انسانهاست ; چرا که موعظه و اندرز ، بیشتر جنبه عاطفى دارد که با تحریک آن مى توان بسرعت به نتیجه مطلوب رسید .

جدال احسن ، در صورتى است که حق ، عدالت ، امانت و صدق و راستى بر آن حکومت کند و از هرگونه جسارت ، توهین ، تحقیر و.. . پرهیز شود .

3.قاطعیت در گفتار : آمر و ناهى باید در سخن خود قاطع باشد ; اشتباه نکنید قاطعیت با ملایمت و جدال احسن منافاتى ندارد .

4.گفتار با کردار مطابق باشد : قول و فعل آمر و ناهى باید مطابق هم باشد تا مصداق آیه شریفه 44 ، بقره قرار نگیرد که مى فرماید : آیا مردم را به نیکى امر مى کنید و خودتان را فراموش مى کنیدخود آن را ترک مى کنید..  رطب خورده منع رطب چون کند.

5.رهنمودهاى روان شناسى : روان شناسان ، با استفاده از تجربه به نکاتى در زمینه هدایت و پرورش و چگونگى و راهبردهاى آن رسیده اند که آگاهى از آنها در پیشبرد تکریم شخصیت مخاطب مؤثر است . قبل از برخورد و نصیحت ، مى توان نکات مثبتى از اخلاق ، درس ، ورزش و.. . را از مخاطب به زبان آورد و وى را به خاطر آن تمجید کرد ; آنگاه تذکر داد که چنین شخصیتى (مثلاً در رتبه علمى و یا سطح ورزشى ) شایسته نیست چنین کار ناپسندى را مرتکب شود و.. . .

پستی که درباره شیوه های امربه معروف و نهی از منکر گذاشته بودم خیلی مورد توجه دوستان بود لذا تصمیم گرفتم بحثشو ادامه بدهم خیلی از ابهامات را برطرف کنم اول از همه کامنت های تعدادی از دوستان رو ببینین!

بسم رب النور
و با سلام. مقوله جالبی را مطرح کردید.  بنظر بنده, متاسفانه برخی « امر به معروف » را با «مجازات بدکاران» اشتباه میگیرند. امر به معروف وظیفه همگانی است و آن در سطح نصیحت و راهنمایی های دوستانه و برادرانه و با خلق و خوی مسلمانی است. حال آنکه مجازات در درجه اول با خدای عز و وجل است و  بعد از آن با قاضی عادل است. از همین روست که وعده بهشت و جهنمی هست, و محکمه و دادگاه و قاضی هم هست.سئوالی دارم و خواهش دارم اگر ممکن است جواب بفرمایید, اگر شخصی خطایی فاحش و بزرگ از دیگری ببیند, و بنام امر به معروف  به فحاشی و ضرب و شتم  او بپردازد,  آیا چنین شخصی در مقام دفاع از قرآن و اسلام است یا اینکه خود خطاکار است؟   پیرساکن مغان  http://moghan.parsiblog.com/

*************

....سلام.امیدورام که حالتون خوب باشه...بنظر من گفتن شما صحیح نبود و شما ایشون به سخره گرفتید .بهتر بود به همون گفتن قطع کردنش کفایت میکردید شخصیت ایشون هم زیر سوال نمیرفت که باعث عکس العملش بشه.موفق باشید و شاد.یاحق   آدمک ها  http://ecom.parsiblog.com/

***************

سلام متن جالبی بود ولی اون یارو عجب برخوردی با اون جوان کرده وحشتناک

http://bineshan1982.persianblog.com/ دانشجوی بی نشان

**********

سلام تاثیر حرف در راننده ی مسن بسیار زیاد بود اما در جوان کناری چطور؟؟ آیا این حرف و آن برخورد تبعات بعدی نخواهد داشت؟؟ محمد علی ایران اسلام   

http://iranislam.parsiblog.com/

سلام دوستم

خوش بحال اون پسره که پس گردنی رو توی همین دنیا خورد و به آخرت نکشید..............    محمد  http://biyar.parsiblog.com/

واقعش نمی خواستم درباره تآثیر امر به معروف ونهی از منکر صحبت کنم سخنم تنها درباره شیوه ها بود و بس که ما می توانیم در شیوه ها مطالعه کنیم و بررسی کنیم ببینیم راه هایی را شناسایی کنیم که می تواند کاری کند خود مخاطب تحت تاثیر قرار گیرد و در مقام این هم نبودم که بگویم کاری که من کردم درست بوده یا غلط این دیگه به نظر شما و قضاوت شما بستگی دارد چون ما آدما همیشه فکر می کنیم کاری که انجام دادیم بهترین بوده

پس من دو مسئله برام مهم بود یکی این که می تونیم نحوه امرو نهی کردنمون رو عوض کنیم روی شیوه های دیگه فکر کنیم دوم این ک شیوه ای را بکار بگیریم که تاثیرگذار باشه اما کدام شیوه خوبه و چه نوع تاثیری بحث های بعدی است.....

سوار تاکسی شدم نزدیک اذان مغرب بود داشتم می رفتم مسجد توی خیابون صدای قرآن به گوش می رسید

یه جوون کنار راننده تاکسی نشسته بود مرتب به ضبط ماشین ور می رفت بگذریم نوارترانه ای رو توی ضبط گذاشت حالا من توی تاکسی از طرفی صدای قرآن نزدیک اذان مغرب طنین انداخته بود توی تاکسی هم که صدای ترانه خیلی تندی با صدای قرآن قاطی شده بود مانده بودم چکار کنم  کمی که گذشت آروم دستم گذاشتم پشت شانه راننده که مرد نسبتا مسنی بود خیلی یواش بهش گفتم : حاج آقا دستت درد نکنه وقت اذون با پخش این ترانه داری مسلمونی خودتو به من آخوند نمایش می دی ؛ دستت درد نکنه خیلی ممنونم واقعا دست مریزاد

تا این جملات از زبونم جاری شد دیدم راننده برافروخته شد و دستشو بلند کرد محکم یه پس گردنی به جوون زد و بلند گفت آخه پسر چقدر بهت می گم به این ضبط ور نرو ببین حاج آقا چی داره می گه آبرومونو بردی  و از خجالت ضبط رو خاموش کرد و خیلی از من عذر خواهی کرد